Zonnepanelen installatie in 6 stappen

Met meer dan 200 000 zonnepanelen installaties loopt België nog steeds voorop in Europa. Bij een zonnepanelen installatie komt heel wat kijken. Een zonnepanelen installatie is op zich niet heel complex en bestaat uit maar enkele onderdelen. Eerst en vooral zijn er de zonnepanelen zelf, welke zonlicht omzetten in energie.

Een ander belangrijk onderdeel is de omvormer welke gelijkstroom omzet in bruikbare wisselstroom welke noodzakelijk is voor elektrische apparaten. Deze stroom omgezet door de omvormer wordt direct op de zekeringkast/meterkast geplaatst waardoor uw woning van groene stroom voorzien wordt. Tenslotte is er ook nog de draagstructuur en bekabeling welke de installatie vervolledigen.

Onderdelen van een installatie

Volgende onderdelen maken deel uit van een zonnepanelen installatie:

• Zonnepanelen
• Omvormer
• Montagemateriaal
• Bekabeling

Daarnaast heb je ook gereedschap nodig zoals een boor, ladder, schroeven enzoverder.

Zonnepanelen

De zonnepanelen zijn het belangrijkste onderdeel van een installatie. Hun werking is vrij simpel. Een zonnepaneel bestaat uit meerdere zonnecellen. In elke zonnecel wordt zonlicht omgezet in gelijkstroom. Dit gebeurt door de fotonen in het zonlicht welke botsen met electronen in de zonnecel. Het verschil in elektrische spanning wekt de stroom op. Deze stroom wordt naar de omvormer gestuurd.

Zonnepanelen zijn de grootste kost van een installatie. Eén hoogrendemt zonnepaneel zoals de SunPower X-serie meet 1m op 1,65m wat gelijkstaat aan 1,65 vierkante meter en levert ongeveer 335Wp per jaar wat neerkomt op ongeveer 300kWh aan stroom per jaar.

Voor een installatie welke jaarlijks 3500kWh aan stroom levert heb je dus ongeveer 12 zonnepanelen nodig. Eén SunPower X-serie paneel kost ongeveer 600 euro, dus bij een zonnepanelen installatie met hoogrendement zonnepanelen moet je op ongeveer 7000 euro rekenen enkel voor de panelen.

Een zonnepanelen installatie met hoogrendement panelen is aan te raden wanneer het oppervlak voor de installatie klein is aangezien minder zonnepanelen nodig zijn. Wanneer er veel ruimte beschikbaar is op het dak, kan je kiezen voor klassieke zonnepanelen welke een lager rendement hebben maar ook minder kosten per watt. In totaal zal de installatie dan minder kosten.

Hou ook rekening met de garantie op de zonnepanelen. Vele fabrikanten bieden 25 jaar garantie aan op de panelen (niet de omvormer). Deze garantie garandeert de opbrengst van de panelen over de garantieduur. De meeste fabrikanten geven een garantie van 80% opbrengst na 25 jaar. Zonnepanelen verliezen jaarlijks ongeveer 0,5% aan rendement.

Omvormer

De omvormer is na de zonnepanelen het meest belangrijke onderdeel van een installatie. Zoals de naam doet vermoeden, zorgt een omvormer ervoor dat de elektriciteit opgewekt in de zonnepanelen omgevormd wordt tot bruikbare elektriciteit voor het huishouden. Zonnepanelen genereren gelijkstroom, maar elektrische apparaten gebruiken wisselstroom. Dit proces van gelijkstroom om te zetten in wisselstroom gebeurt in de omvormer.

De meeste installaties gebruiken één omvormer welke een vermogen heeft welke iets minder dan de totale output is van de zonnepanelen installatie.

De laatste jaren is er een opmars in micro-omvormers. Het aantal micro-omvormers is gelijk aan het aantal panelen. Een voordeel hiervan is dat elk zonnepaneel apart werkt en dus een beter rendement kan halen bij een niet-ideale ligging. Een installatie met micro-omvormers is wel heel wat duurder dan een systeem met een enkele omvormer.

Een omvormer voor een installatie rond de 3500kWh kost tussen de 1000 en 1500 euro afhankelijk van het merk. De garantie van de fabrikant bij een omvormer ligt tussen de 5 a 10 jaar.

Draagstructuur

Een groot misverstand is dat zonnepanelen direct op het dak worden geplaatst. Dit is onjuist. Zonnepanelen worden namelijk op het draagstructuur (rails) geplaatst. Deze rails worden door middel van dakhaken in de spanten of panlatten van het dak bevestigd/geschroefd. Recent winen system zoals de Clickfit EVO van ESDEC aan populariteit. Bij did syteem is het mogelijke de haken aan de pannen van het dak te bevestigen. Dit systeem neemt minder tijd in beslag.

Er bestaan verschillende soorten draagstructuren, maar in onze regio zijn deze meestal aluminium structuren welke in het dak worden vastgeschroefd voor hellende daken of een structuur welke versterkt wordt met balast voor platte daken gezien het bij platte daken niet ideaal is om gaten te boren.

Een draagstructuur is een heel belangrijk onderdeel van een zonnepanelen installatie. Enerzijds dient ze ervoor te zorgen dat ze goed bevestigd wordt in het dak en anderzijds dat de zonnepanelen goed kunnen worden vastgemaakt in de draagstructuur. Een draagstructuur moet minstens 25 a 30 jaar zonder problemen werken in alle weersomstandigheden. Daarom bestaan de meeste draagstructuren uit aluminum of roestvrij staal, beter gekend als inox.

Bij een plat dak worden de panelen geplaatst op een draagstructuur met een helling van 10 tot 15 graden. Op de draagstructuur gaat men vaak ballast plaatsen (tegels/klinkers) om de installatie te verstevigen. Er wordt ook gebruik gemaak van windshields aan de achterkant en zijkant van de panelen, zodat het geheel goed afgeschermd is en bestand tegen wind.

Bekabeling

De bekabeling van een installatie loopt van de zonnepanelen naar de omvormer en vervolgens van de omvormer naar de meterkast. Men spreekt dan over DC-kabels (zonnepanelen tot omvormer) en AC-kabels (omvormer tot de meterkast). De DC-kabels zijn rood en zwaar om de min en plus aan te geven voor de aansluiting aan de omvormer.

De kabels van de zonnepanelen naar de omvormer liggen deels buiten afhankelijk van het kabeltraject. Hierdoor dienen ze goed geïsoleerd te zijn om onder extreme weersomstandigheden te blijven werken. De meeste kabels bij een installatie zijn zelfs dubbel geïsoleerd. Voor de meeste installaties bij consumenten is een kabel van 4mm diameter voldoende, maar meestal word met 6mm kabel gewerkt. 

De andere kabel loopt van de omvormer naar de meterkast. Door deze kabel loopt wisselstroom welke via de meterkast verdeeld wordt naar de elektrische apparaten in uw woning. In de meeste situaties is het is aan te raden de omvormer dicht bij de meterkast te plaatsen met een zo kort mogelijke kabel om verlies tegen te gaan.

Installatie in 6 stappen

De installatie van zonnepanelen is op zich niet ingewikkeld en bestaat over weinig stappen. Echter wel belangrijk is dat elke stap perfect wordt uitgevoerd. Een installatie moet immers minstens 25 jaar lang stroom voorzien, liefst nog heel wat langer. De meeste particuliere installaties bestaan uit volgende stappen:

1. Voorstudie
2. Montage van de draagstructuur
3. Bevestigen van de zonnepanelen op de draagstructuur
4. Plaatsen van de omvormer
5. Bekabeling van de installatie
6. Keuring van de installatie

Hieronder vindt u gedetailleerde informatie over elke stap tijdens de installatie.

Voorstudie

Vooraleer de eigenlijke installatie vindt er een voorstudie of technische inspectie plaats. Waneer u heeft gekozen voor een betrouwbare installateur tussen de meer dan 100 zonnepanelen installateurs, zal deze ter plaatse komen om het dak te bestuderen. Niet elk dak is namelijk geschikt voor het plaatsen van zonnepanelen of voor sommige daken dienen speciale maatregelen genomen te worden.

Nog enkele andere belangrijke punten worden in de studie bekeken:

• Hellingsgraad van uw dak
• Oriëntatie van uw dak
• Eventuele schaduw van bomen of andere daken
• Bruikbare dakoppervlakte

Aan de hand van deze gegevens en uw budget kan een installateur een offerte opmaken. Hierin wordt een schatting gemaakt naar de opbrengst van de installatie, het aantal zonnepanelen dat zal geplaatst worden, het type omvormer, merk van de draagstructuur en bekabeling. Ook zal er een datum worden afgesproken waarop de zonnepanelen geplaatst kunnen worden door de plaatsers en elektricien.

Draagstructuur montage

Op de dag van de installatie is de eerste stap het monteren van de draagstructuur. Het plaatsen van de draagstructuur gebeurt middels het boren van dakhaken in de dakstructuur. Op deze haken wordt de draagstructuur voor de zonnepanelen aangebracht. Deze draagstructuur is meestal niet meer dan 2 aluminium rails waarop een rij zonnepanelen worden geplaatst.

Bij een plat dak gaat men hetzelfde te werk, echter is de draagstructuur iets anders. De draagstructuur bij een installatie bij een plat dak is hellend en kan met een quasi perfecte hellingsgraad en oriëntatie geplaatst worden. Heel belangrijk bij een draagstructuur bij een plat dak is de ballast welke zwaar genoeg moet zijn zodat de zonnepanelen installatie bij hevige wind op zijn plaats blijft.

Montage van de zonnepanelen

Op de draagstructuur bevinden zich klemmen. Het is hierin dat de zonnepanelen geklemd worden en vastgeschroefd. Meestal worden 4 klemmen gebruikt per zonnepaneel. Het bevestigen van de zonnepanelen in de draagstructuur is op zich niet ingewikkeld, maar doordat ieder paneel ongeveer 25 kilogram weegt is het aangeraden dit over te laten aan ervaren dakwerkers.

Tijdens het bevestigen van de zonnepanelen worden deze ook gekoppeld. De zonnepanelen worden in serie aan elkaar gekoppeld, ook gekend als een lus. Elk zonnepaneel wordt aan elkaar gekoppeld via een min- en plus connector. Het eerste en laatste zonnepaneel wordt dan aan de rest van de bekabeling gekoppeld.

Installatie omvormer

De laatste stap vooraleer de bekabeling is het plaatsen van de omvormer. Afhankelijk van de zonnepanelen installatie kan uw installateur de beste plaats voor de omvormer kiezen. In de meeste gevallen is het aan te raden de omvormer dichtbij de meterkast te plaatsen en in een koele en goed verluchte ruimte.

Bekabeling van de onderdelen

De laatste stap vooraleer de volledige zonnepanelen installatie op het net kan worden aangesloten is de bekabeling. Kort en bondig, de bekabeling bestaat uit 2 verschillende kabels.

Een gelijkstroom kabel welke loopt van de zonnepanelen naar de omvormer. Deze kabel ligt grotendeels buiten en is daarom dubbel geïsoleerd. Belangrijk is dat de ruimte rond de kabel goed waterdicht wordt afgesloten. Vooral bij platte daken is dit zeer belangrijk zodat er geen lekken ontstaan.

Dan is er de wisselstroom kabel welke van de omvormer tot de meterkast loopt. Tussen de omvormer en meterkast wordt een zekeringskast aangelegd naast de omvormer.

Ook belangrijk is het plaatsen van de beschermingsgeleider. Alle elektrische metalen constructies dienen namelijk geaard te worden in België, in Nederland is dit bijvoorbeeld niet wettelijk verplicht.

Keuring van de installatie

Vooraleer de installatie mag worden gebruikt dient deze gekeurd te worden. Dit word gedaan door een erkende keurder. Tijdens deze keuring wordt er gekeken naar de installatie zelf, hoe deze in mekaar zit, het eendraadschema en situatieschema en wordt vervolgens een (conform) keuringsverslag opgemaakt. Pas daarna, wanneer de installatie voldoet aan alle AREI vereisten, mag de installatie in gebruik gesteld worden.

Het enige wat u dient te doen na een succesvolle keuring is de omvormer aanzetten. De eerste maal dat de omvormer wordt aangezet, zal deze controleren of alles goed is aangesloten en correct functioneert. Indien dit het geval is, wordt er meteen stroom geleverd van de zonnepanelen in uw woning.

Qua administratie dient elke nieuwe zonnepanelen installatie (of uitbreiding) te worden aangemeld bij de netbeheerder Fluvius. Hiervoor heeft u het keuringsverslag, eendraads- en situatieschema alsook het gelijkvormigheidsattest van de omvormer. Een gelijkvormigheidsattest is een document afgeleverd door Synergrid dat de omvormer geschikt en gekeurd is voor de Belgische markt.

Indien de installatie niet voldoet aan de AREI vereisten en de keuring niet conform is, dienen de nodige aanpassingen gemaakt te worden en volgt er een herkeuring van de installatie.