Zijn thuisbatterijen het vandaag waard?

Het argument is vaak dat batterijen te duur zijn, de levensduur te kort is, rendement verliezen, de garantie laag is of de technologie niet op punt staat.. Maar is dit ook zo? Wij leggen het graag in detail uit!

Zijn thuisbatterijen financieel interessant?

De beste manier om een zonnepaneleninstallatie financieel te benaderen is als een investering over een periode van 25 jaar. Dat is namelijk de minimale levensduur van zonnepanelen en een correct geplaatst systeem zal in principe zonder problemen gedurende die periode (blijven) werken. Goede merken geven vandaag ook een productgarantie van 25 jaar op zonnepanelen.

Het rendement of de ‘valuta’ van een zonnepaneleninstallatie wordt uitgedrukt in opgewekte kWh. Deze kunnen op verschillende manieren bijdragen aan een lagere energiefactuur: zelfconsumptie, opslag in de batterij of verkoop aan het net.

De kWh (elektriciteit) die u opwekt, kan op drie manieren worden gebruikt. Sinds kort zelfs vier, via het energiedelen.

In volgorde van financieel rendement kunnen we de kWh gaan rangschikken van goed naar minder goed, slecht zelfs:

1. Zelfconsumptie: Een kWh die u opwekt en meteen ook zelf verbruikt iis de meest rendabele! Of het nu voor de was, koken, warmte/koelte of het opladen van een elektrische wagen is, op zich maakt dit weinig uit, zolang de kWh die wordt opgewekt in de woning wordt verbruikt.
2. Opslag in de batterij: De tweede beste optie is een kWh welke u opslaat in een batterij voor later zelfverbruik
3. Terugleververgoeding (injectietarief):  Dit is de minst rendabele optie. De vergoeding die je krijgt voor het terugleveren van energie aan je energieleverancier is vaak lager dan de kosten/investering in de zonnepanelen installatie per opgewekte kWh.

Kostprijsberekening

Om de bovenstaande rangschikking beter te begrijpen, dienen we terug op een analytische en financiële manier naar onze zonnepaneleninstallatie te kijken. We dienen namelijk de reële kost van een kWh te  berekenen! Dit kan je doen door de kostprijs van de zonnepanelen installatie te delen door de totale kWh-opbrengst over een periode van 25 jaar.

Vandaag kost een installatie van 14 zonnepanelen van 430Wp met een totaal vermogen van 6 kWp om en bij de 6.500 EUR (incl. 6% BTW voor een woning ouder dan 10 jaar). Deze installatie zal jaarlijks rond de 6.000 kWh elektriciteit produceren, dit onder gunstige omstandigheden. 

Op 25 jaar tijd zal de installatie 150.000kWh opleveren, rekening houdend met een klein verlies in rendement over de jaren heen. 

Formule: Kostprijs installatie / opbrengst * 25 jaar = reële EUR/kWh 

Wat in ons rekenvoorbeeld neerkomt op: 6.500 EUR / 150.000kWh = ongeveer 0,045 EUR/kWh of 4,5 cent per opgewekte kWh

Elke kWh die onze installatie genereert, kost ons als eigenaar van de zonnepanelen installatie dus 4,5 eurocent over een periode van 25 jaar.

Dit verklaart meteen waarom de minst interessante financiële optie de terugleververgoeding of injectietarief is. De terugleververgoeding (*) bedraagt vandaag (juni 2024) gemiddeld 3 a 4 eurocent, afhankelijk van de energieleverancier en het injectiecontract. Dit betekent dus dat u elektriciteit met een (licht) verlies verkoopt en in het allerbeste geval break-even! Het is ook te gek dat u deze stroom later terug aankoopt aan gemiddeld 35 eurocent.

Gelukkig biedt de batterij soelaas hierin!

* Indien in de toekomst er meer wordt betaald door de energieleverancier voor elke kWh injectie kan het wel zijn dat een batterij minder interessant wordt. Al is dit scenario weinig waarschijnlijk en zullen de prijzen verder dalen, of zelfs negatief worden (=betalen om te mogen injecteren op het). Dit is wat er vandaag reeds gaande is in bijvoorbeeld Nederland.

Rendement van een thuisbatterij

Nu we weten dat een kWh zelf direct verbruiken ideaal is en een kWh verkopen alles behalve ideaal is, wat met optie twee; namelijk een kWh opslaan en later verbruiken door middel van de thuisbatterij?

Hier kunnen we ook dezelfde methodologie gaan toepassen en de reële kostprijs van een kWh in een thuisbatterij berekenen.

Hiervoor hebben we de prijs van de thuisbatterij nodig. In ons voorbeeld nemen we een thuisbatterij met een capaciteit van 10 kWh, wat vandaag bij residentiële installatie de meest gangbare is bij een installatie van 6.000 Wp of 14 zonnepanelen. Deze batterij kost vandaag tussen de 4.000 en 6.000 EUR, afhankelijk van het merk en type batterij.

Net zoals we bij de zonnepanelen de reële kWh kost uitrekenen aan de hand van de garantie, kunnen we dezelfde regel toepassen bij een thuisbatterij, namelijk het aantal cycli onder garantie. De meeste merken geven een garantie van 6.000 cycli. Eén cyclus is een volledige laad- en ontlaadcyclus, dit stemt meestal overeen met een dag waar de batterij overdag laadt en tijdens de avond en nacht ontlaadt.

Een batterij van 10 kWh zal bij een installatie van 6 kWp doorheen het jaar gemiddeld voor 50% tot 60%  opladen, gelijk aan 2.000kWh per jaar. Van ongeveer april tot oktober zal de batterij vrijwel dagelijks volledig opladen, zelfs tegen de middag, terwijl in de wintermaanden de batterij maar voor 20% tot 30% zal opladen.

Dit betekent dat een batterij van 10 kWh met 6.000 cycli welke doorheen het jaar voor 55% oplaadt tijdens de garantieperiode ongeveer 30.000kWh aan stroom zal opslaan, met degradatie van de batterij ingerekend. Uiteraard zal in normale omstandigheden de batterij langer dan 6.000 cycli werken, net zoals de zonnepanelen langer dan 25 jaar zullen werken. 

Met dezelfde formule als bij de zonnepanelen, ligt de reële kost van een kWh opgeslagen in de thuisbatterij zo op 15,5 eurocent als deze 5.000 EUR kost!

Conclusie: zijn thuisbatterijen hun prijs waard?

Als we de kosten van zelfconsumptie, opslag en teruglevering vergelijken met de kosten van stroom aan te kopen uit het net (momenteel 35 cent per kWh), zien we het volgende besparingspotentieel:

Op basis van de rangschikking geeft dit volgende besparingen als we dit vergelijken met een kWh aan te kopen uit het net:

• Zelfconsumptie: Besparing van 31,5 cent per kWh. (35 eurocent/kWh kostprijs afname - 4,5 eurocent reële kostprijs kWh zonnepanelen)
• Stroom opslaan in de batterij: Besparing van 15 cent per kWh (35 eurocent/kWh kostprijs afname - (4,5 eurocent reële kostprijs kWh zonnepanelen + 15,5 eurocent reële kostprijs opslag kWh in batterij))
• Terugleververgoeding: Besparing van 3,5 cent per kWh (terugleververgoeding)

Een batterij is financieel gezien zeker interessant! Een opgewekte kWh direct zelf verbruiken is en zal altijd de beste optie zijn, maar dit is slechts mogelijk voor 20% tot maximaal 35% afhankelijk van uw verbruiksprofiel en vermogen van de installatie.

De (financiële) toekomst van thuisbatterijen

In de toekomst zullen thuisbatterijen steeds belangrijker worden, vooral met de opkomst van dynamische energiecontracten en de onbalans van het net. In de komende jaren zullen de meeste energieleveranciers nog enkel dynamische contracten aanbieden. Bij periodes met veel productie (een zonnige dag in het weekend met zonnepanelen, kerncentrales en windcentrales die volop draaien) is het zelfs mogelijk dat de energieprijs negatief wordt.

In de toekomst, maar dit begint vandaag al, is het mogelijk om een thuisbatterij bij negatieve prijzen op te laden en dit ei zo na gratis (negatieve prijs minus de distributie- en transportkosten). Het is dan tevens mogelijk om stroom uit de batterij te verkopen wanneer de marktprijs en vraag zeer hoog zijn en de productie laag. Het wegwerken van de onbalans tussen vraag en aanbod en het stabiliseren van het net door middel van thuisbatterijen wordt de komende jaren belangrijk. De netbeheerder kan hiervoor ook financiële incentives voorstellen voor gezinnen met een thuisbatterij.